Met dit zilver bedoelen we het zilver wat niet is geschonken door de
Koning of op wedstrijden gewonnen is door de gildenbroeders.
Het gilde is in het bezit van herinneringszilver in vele maten en soorten.
Het Keizerschild
De gildebroeder die in staat is om 3 keer
op rij de Koningstitel weet te verwerven, wordt automatisch Keizer van het
Gilde. Hij wordt echter geen 3 keer op rij Koning; de derde keer dat hij
de laatste resten van de houten vogel naar beneden schiet, wordt er een
nieuwe vogel geplaatst en opnieuw geschoten.
De Keizer mag dan niet meer mee schieten en een ander is
de kans gegund Koning te worden.
De Keizer heeft deze titel voor het leven. Op het moment dat hij Keizer is
geworden verkrijgt hij al het gildezilver in eigendom.
Het gilde kan het zilver terugkrijgen en dient daarvoor drie zilveren
vogels te schenken aan de Keizer.
Bovendien is de Keizer verplicht een Keizerschild te schenken en hij is
gerechtigd om deze drie vogels, gedurende zijn leven aan het Keizerschild
te hangen.
|
|
Borstschilden
De borstschilden worden door de hoofdman,de dekenschrijver
en de ere-deken gedragen als uiterlijk teken
van het ambt wat ze binnen het gilde bekleden.
|
|
|
|
|
|
Schouderschild
Deze schilden zijn ook zogenoemde
herkenningstekens
Ze worden bevestigd op de linkerschouder.
De commandant en de adjudant dragen zo´n schild.
|
|
|
|
Dekenstokken
Alle leden van de overheid dragen als herkenning
een zogenaamde dekenstok met zich mee.
De stokken zijn van hout. De bovenzijde is afgewerkt met een zilveren knop.
De houten stokken zijn gedraaid door gildebroeder Joris Biemans.
|
|
|
De dekenstokken werden in 1980 geschonken door mevr. R. Cuppen v. Lankveld. |
"Herinneringsschilden"
Tijdens het traditionele Koningschieten wordt
duidelijk wie tijdens de komende periode Koning is van het Erpse gilde.
In het verleden was het toegestaan om de titel te weigeren. Men was dan
wel verplicht om het gilde een zilveren schild te schenken.
Het Erpse gilde heeft een aantal van deze schilden in het bezit.
|
|
|
|
Een vertegenwoordiger van het
gemeentebestuur van de gemeente Veghel is gerechtigd om deel te
nemen aan het Koningschieten. In 2002 was het wethouder mevr. Fr.
v.d.Ven-v.Lee die de houten vogel naar beneden schoot. |
Godert Smits van Oyen
nam in de jaren 1987 afscheid van het gilde. |
|
|
|
|
Op 21 november 2004, de
teerdag van het Onze Lieve Vrouwe en Catharinagilde, werd mevrouw M.
Smits van Oyen-v.d.Kun officieel geďnstalleerd als beschermvrouwe
van het gilde. |
Op maandag 12 juli
2010 werd de burgemeester van de gemeente Veghel, |
|
|
|
|
In de even jaren wordt
er op kermismaandag een dagkoning geschoten. |
|
|
|
|
Zilverwerk
en de merken.
Er zijn drie
keurmerken;
-
Het meesterteken een persoonlijk teken van de goudsmid, de maker zelf.
-
Er is het stadsmerk, dat aangeeft uit welke omgeving het stuk afkomstig is. Dat kan bijvoorbeeld van belang zijn voor het zilvergehalte, want dat verschilt in de normen van de ene of de andere plaats.
Het stadsmerk is vaak het wapen van de stad, maar kan ook iets anders zijn. Zo hanteert Dordrecht daarvoor een roosje. -
En dan is er het zilverkeur, als garantie dat het zilver aan een bepaald gehalte voldoet. Aan zilver moet immers iets koper worden toegevoegd omdat het anders te zacht wordt. Die verhouding zilver/koper werd van plaats tot plaats voorgeschreven en vastgelegd en de keur moest garanderen dat het gehalte goed was.
Dit werd aanvankelijk getoetst aan het zilveren muntgeld dat ingeleverd werd bij de zilversmid om er iets van te laten maken. De brenger van de munten wilde er natuurlijk zeker van zijn dat al zijn zilvergeld ook echt verwerkt was in het stuk! -
In Holland werd in 1663 de zogenaamde Grote Keur ingevoerd (zilver van een hoger gehalte) , dit ter onderscheiding van zilver met een lager zilvergehalte de zogenaamde. Kleine Keur.
Op het zilver van Grote Keur werd naast de drie tekens – meesterteken- stadskeur- en jaarletter de provinciale leeuw afgeslagen. Daarnaast werd nog steeds gekeurd met Klein
Keuringen
van zilver.
In het verleden werd er
achtereenvolgens op vier manieren gekeurd, deze is te relateren aan de
staatkundige toestand die er op dat moment heerste;
-
Vanaf 1503 (het plakkaat van Philips de Schone) tot 1795 (de opheffing van de zilversmidsgilden) was er sprake van de gildetijd.
-
Van 1796 tot 1812 bestonden de Bataafse Republiek en het Koninkrijk Holland. Deze woelige jaren waren voor de zilverkeuren als het ware een overgangsperiode.
-
De jaren 1812 en 1813 kenden het regiem van het Franse keizerrijk , streng gecentraliseerd (de invoering van de burgerlijke stand bijvoorbeeld), waarin gekeurd werd naar franse normen.
-
Vanaf 1814 functioneert het koninkrijk der Nederlanden en heeft de staat een eigen waarborg: als het werk een dergelijk stempeltje draagt, is de staat garant voor het zilvergehalte.
In de gildetijd was het keuren en stempelen voorbehouden
aan het zilversmidsgilde van de stad waaronder ook het omringende
platteland viel.
In de omliggende dorpen kon ook een zilversmid actief zijn, maar die moest
zijn zilver laten keuren in de dichtstbijzijnde stad waar een
zilversmidsgilde was. In die tijd was er dus geen overheidswaarborg zoals
na 1812.
In het huidige Noord-Brabant bestonden in de
gildetijd voor zover bekend
in zeven plaatsen zilversmidsgilden die zelf hun zilver keurden.
Dat waren
de steden Bergen op Zoom, Steenbergen, Breda, Oosterhout, Den Bosch,
Boxmeer en Eindhoven.
Vele Brabantse gilden
bezitten gildezilver uit de 16e eeuw, zoals vogels, medaillons
etc.